ผมไม่ได้เข้าใจคำว่า "รักตัวเองให้เป็นก่อน แล้วจึงรักคนอื่น" มากนัก
จากประสบการณ์ของผม เมื่อได้เรียนรู้ที่จะรักคนอื่นให้เป็นแล้ว ผมก็จะรักตัวเอง หลังจากนั้นมันได้แผ่ไปยังคนอื่นด้วย
หรือจริงๆแล้ว ทั้งสองทางมันไม่ต่างกันหรอก ประเด็นคืออยู่ที่ "รักให้เป็น" นั่นแหละ
จะรักให้เป็นก็ต้องเรียนรู้ การเรียนรู้ก็ต้องใช้เวลา ใช้เวลาต้องการความอดทนและสติปัญญา ต้องจัดการอารมณ์ของรักที่เป็นสิ่งที่อ่อนไหวที่สุด อีกทั้งต้องเรียนรู้ที่จะให้อภัยกัน
เพราะฉะนั้น "รัก" จึงอาจไม่ใช่แค่ความรู้สึกชอบพอชั่วคราว บางทีมันก็จะประกอบไปด้วยหลายๆอย่างที่กล่าวมา หรืออย่างอื่นอีกนับร้อยนับพัน
อาจารย์ประมวลกล่าวว่ารักไม่ใช่เรื่องของคนสองคน ผมก็เห็นด้วย รักอาจจะไม่ใช่เรื่องถูกผิดแต่ควรใช้หลักไม่เบียดเบียนซึ่งกันและกันมากกว่า ผมก็เห็นด้วย
ผมได้เรียนรู้ว่าเมื่อยังไม่ได้ประสพกับทางเดินแห่งรัก ข้อความข้างต้นก็จะยังเป็นแค่ตัวหนังสือที่เคยอ่านผ่าน ถึงตอนนี้ตัวหนังสือข้างบนนั่นแหละที่เป็นตัวหนังสือของผม ไม่ใช่ของคนอื่นแล้ว
คนที่ออกไปเรียนรู้เรื่องราวของความรัก บางคนก็กลับมา บางคนก็ไม่ ที่กลับมา บ้างก็สะบักสะบอม บ้างก็ไม่ได้กลับมาคนเดียว บ้างก็ไปตั้งถิ่นฐานใหม่
จบบรรทัด จบบทความ การเรียนรู้ยังไม่จบ ขอออกไปเดินเล่นสักครู่
แล้วจะกลับมาเล่าให้ฟังใหม่